Paket Oluşturma
+++++++++++++++

Paket sisteminde en önemli kısımlardan birisi paket oluşturmadır. Bu işlem paketin derlenmesi ve derlenmiş paketin belirli bir yapıyla saklanması olayıdır. Bu saklanan paket daha sonra ihtiyaç halinde uzaktan(internet üzerinden) ve yerelden istediğimiz sisteme kurma işlemidir. Bu başlıkta paketin derlenmesi ve saklanması(paket oluşturma) anlatılacaktır.

Paket oluşturma işlemi sırayla şu aşamalardan oluşmaktadır.

1. Paketin indirilmesi
2. Paketin derleme öncesi hazırlanması(configure)
3. Paketin derlenmesi
4. Derlenmiş paketin bir dizine yüklenmesi
5. Yüklenen dizindeki dosya ve dizin yapısının konum listesini tutan file.index oluşturulması
6. Derlenmiş paketin bir dizinin sıkıştırılması
7. Sıkıştırılmış derlenmiş dizin, file.index ve derleme talimatının paket isim ve versiyonuyla tekrardan sıkıştırılması

Burada maddeler halinde anlatılan işlem adımlarını bir paket oluşturma amacıyla sırasıyla yapmamız gerekmektedir. 7. maddede anlatılan son sıkıştırılma öncesi yapı aşağıda gösterilmiştir.

.. image:: /_static/images/bpspaketle-0.png
  	:width: 600


.. raw:: pdf

   PageBreak
   

**bps Paket Oluşturma**
-----------------------

bps paket sisteminin temel parçalarından en önemlisi paket oluşturma uygulamasıdır. Dokümanda temel paketlerin nasıl derlendiği **Paket Derleme** başlığı altında anlatılmıştı. Bir paket üzerinden(readline) örneklendirerek paketimizi oluşturacak scriptimizi yazalım.

Dokümanda readline paketi nasıl derleneceği aşağıdaki script olarak verilmiştir.

.. code-block:: shell

	#!/usr/bin/env bash
	version="8.2"
	name="readline"
	depends="glibc"
	description="readline kütüphanesi"
	source="https://ftp.gnu.org/pub/gnu/readline/${name}-${version}.tar.gz"
	groups="sys.apps"
	
	display=":$(ls /tmp/.X11-unix/* | sed 's#/tmp/.X11-unix/X##' | head -n 1)"	#Detect the name of the display in use
	user=$(who | grep '('$display')' | awk '{print $1}')	#Detect the user using such display
	ROOTBUILDDIR="/home/$user/distro/build" # Derleme konumu
	BUILDDIR="/home/$user/distro/build/build-${name}-${version}" #Derleme yapılan paketin derleme konumun
	DESTDIR="/home/$user/distro/rootfs" #Paketin yükleneceği sistem konumu
	PACKAGEDIR=$(pwd) #paketin derleme talimatının verildiği konum
	SOURCEDIR="/home/$user/distro/build/${name}-${version}" #Paketin kaynak kodlarının olduğu konum

	initsetup(){
		    mkdir -p  $ROOTBUILDDIR #derleme dizini yoksa oluşturuluyor
		    rm -rf $ROOTBUILDDIR/* #içeriği temizleniyor
		    cd $ROOTBUILDDIR #dizinine geçiyoruz
            wget ${source}
            for f in *\ *; do mv "$f" "${f// /}"; done #isimde boşluk varsa silme işlemi yapılıyor
		    dowloadfile=$(ls|head -1)
		    filetype=$(file -b --extension $dowloadfile|cut -d'/' -f1)
		    if [ "${filetype}" == "???" ]; then unzip  ${dowloadfile}; else tar -xvf ${dowloadfile};fi
		    director=$(find ./* -maxdepth 0 -type d)
		    directorname=$(basename ${director})
		    if [ "${directorname}" != "${name}-${version}" ]; then mv $directorname ${name}-${version};fi
		    mkdir -p $BUILDDIR&&mkdir -p $DESTDIR&&cd $SOURCEDIR
	}
	
	setup(){
		cp -prvf $PACKAGEDIR/files $SOURCEDIR/
		./configure --prefix=/usr \
			--libdir=/usr/lib64
	}

	build(){
		make SHLIB_LIBS="-L/tools/lib -lncursesw"
	}

	package(){
		make SHLIB_LIBS="-L/tools/lib -lncursesw" DESTDIR="$DESTDIR" install pkgconfigdir="/usr/lib64/pkgconfig"
		
		install -Dm644 $SOURCEDIR/files/inputrc "$DESTDIR"/etc/inputrc
		${DESTDIR}/sbin/ldconfig -r ${DESTDIR}           # sistem guncelleniyor
	}
	initsetup       # initsetup fonksiyonunu çalıştırır ve kaynak dosyayı indirir
	setup           # setup fonksiyonu çalışır ve derleme öncesi kaynak dosyaların ayalanması sağlanır.
	build           # build fonksiyonu çalışır ve kaynak dosyaları derlenir.
	package         # package fonksiyonu çalışır, yükleme öncesi ayarlamalar yapılır ve yüklenir.


Bu script readline kodunu internetten indirip derliyor ve kurulumu yapıyor. Aslında bu scriptle **paketleme**, **paket kurma** işlemini bir arada yapıyor. Bu işlem mantıklı gibi olsada paket sayısı arttıkça ve rutin yapılan işlemleri tekrar tekrar yapmak gibi işlem fazlalığına sebep olmaktadır.

Bu sebeplerden dolayı **readline** paketleme scriptini yeniden düzenleyelim. Yeni düzenlenen halini  **bpspaketle** ve **bpsbuild** adlı script dosyaları olarak düzenleyeceğiz. Genel yapısı aşağıdaki gibi olacaktır. Script dosyasının yeniden bpspaketle ve bpsbuild şeklinde ayrıştırılmış hali resimde gözükmektedir. Devamında ise **packageindex** ve **packagecompress** fonksiyonları bpspaketle dosyasına eklenecektir.

.. image:: /_static/images/bpspaketle-1.png
  	:width: 600


**bpsbuild** Dosyası
--------------------

.. code-block:: shell
	
	setup()	{}
	build()	{}
	package() {}

**bpspaketle** Dosyası
----------------------

.. code-block:: shell
	
	#genel değişkenler tanımlanır
	initsetup() {}
	
	#bpsbuild dosya fonksiyonları birleştiriliyor
	source bpsbuild # bu komutla setup build package fonsiyonları bpsbuild doyasından alınıp birleştiriliyor
	
	packageindex() {}
	packagecompress() {}

.. raw:: pdf

   PageBreak
   
Aslında yukarıdaki **bpspaketle** ve **bpsbuild** adlı script dosyaları tek bir script dosyası olarak **bpspaketle** dosyası. İki dosyayı birleştiren **source bpsbuild** komutudur. **bpspaketle** dosyası aşağıdaki gibi düşünebiliriz.

.. code-block:: shell
	
	#genel değişkenler tanımlanır
	initsetup() {}
	
	setup()	{} #bpsbuild dosyasından gelen fonksiyon, "source bpsbuild" komutu sonucu gelen fonksiyon
	build()	{} #bpsbuild dosyasından gelen fonksiyon, "source bpsbuild" komutu sonucu gelen fonksiyon
	package() {} #bpsbuild dosyasından gelen fonksiyon, "source bpsbuild" komutu sonucu gelen fonksiyon
	
	packageindex() {}
	packagecompress() {}

Bu şekilde ayrılmasının temel sebebi  **bpspaketle** scriptinde hep aynı işlemler yapılırken **bpsbuild** scriptindekiler her pakete göre değişmektedir. Böylece paket yapmak için ilgili pakete özel **bpsbuild** dosyası düzenlememiz yeterli olacaktır. **bpspaketle** dosyamızda **bpsbuild** scriptini kendisiyle birleştirip paketleme yapacaktır.

**bpsbuild** Dosyamızın Son Hali
----------------------------------

.. code-block:: shell

	#!/usr/bin/env bash
	version="8.2"
	name="readline"
	depends="glibc"
	description="readline kütüphanesi"
	source="https://ftp.gnu.org/pub/gnu/readline/${name}-${version}.tar.gz"
	groups="sys.apps"
	#2. madde, derleme öncesi hazırlık 
	setup(){
		cp -prvf $PACKAGEDIR/files $BUILDDIR/
		$SOURCEDIR/configure --prefix=/usr \
			--libdir=/usr/lib64
	}
	#3. madde, paketin derlenmesi 	
	build(){
		make SHLIB_LIBS="-L/tools/lib -lncursesw"
	}
	#4. madde, derlenen paketin bir dizine yüklenmesi 
	package(){
		make SHLIB_LIBS="-L/tools/lib -lncursesw" DESTDIR="$DESTDIR" install pkgconfigdir="/usr/lib64/pkgconfig"
		
		install -Dm644 files/inputrc "$DESTDIR"/etc/inputrc
	}



**bpspaketle** Dosyamızın Son Hali
----------------------------------

.. code-block:: shell
	
	#!/usr/bin/env bash
	set -e
	paket=$1
	dizin=$(pwd)
	if [ ! -d ${paket} ]; then echo "Bir paket değil!"; exit; fi
	if [ ! -f "${paket}/bpsbuild" ]; then echo "Paket dosyası bulunamadı!"; exit; fi
	echo "Paket : $paket"
	source ${paket}/bpsbuild
	ROOTBUILDDIR="/tmp/bps/build"
	BUILDDIR="/tmp/bps/build/build-${name}-${version}" #Derleme yapılan dizin
	DESTDIR="/tmp/bps/rootfs" #Paketin yükleneceği sistem konumu
	PACKAGEDIR=$(pwd)
	SOURCEDIR="/tmp/bps/build/${name}-${version}"
	#1. madde, paketin indirilmesi
	initsetup(){
		    mkdir -p  $ROOTBUILDDIR #derleme dizini yoksa oluşturuluyor
		    rm -rf $ROOTBUILDDIR/* #içeriği temizleniyor
		    cd $ROOTBUILDDIR #dizinine geçiyoruz
		    wget ${source}
		    dowloadfile=$(ls|head -1)
		    filetype=$(file -b --extension $dowloadfile|cut -d'/' -f1)
		    if [ "${filetype}" == "???" ]; then unzip  ${dowloadfile}; else tar -xvf ${dowloadfile};fi
		    director=$(find ./* -maxdepth 0 -type d)
		    directorname=$(basename ${director})
		    if [ "${directorname}" != "${name}-${version}" ]; then mv $directorname ${name}-${version};fi
		    mkdir -p $BUILDDIR&&mkdir -p $DESTDIR&&cd $BUILDDIR
	}


	#6. madde, paketlenecek dosların listesini tutan file.index dosyası oluşturulur
	packageindex() 
		rm -rf file.index
		cd /tmp/bps/build/rootfs-${name}-${version}
		find . -type f | while IFS= read file_name; do if [ -f ${file_name} ]; then echo ${file_name:1}>>../file.index; fi done
		find . -type l | while IFS= read file_name; do if [ -L ${file_name} ]; then echo ${file_name:1}>>../file.index; fi done
	}

	# paket dosyası oluşturulur;
	# kurulacak data rootfs.tar.xz, file.index ve bpsbuild dosyaları tek bir dosya olarak tar.gz dosyası olarak  hazırlanıyor.
	
	#7. madde, tar.gz dosyası olarak hazırlanan dosya bps ismiyle değiştirilip paketimiz hazırlanır.
	packagecompress() 
	{
	cd /tmp/bps/build/rootfs-${name}-${version}
	tar -cf ../rootfs.tar ./*
	cd /tmp/bps/build/
	xz -9 rootfs.tar
	tar -cvzf paket-${name}-${version}.tar.gz rootfs.tar.xz file.index bpsbuild
	cp paket-${name}-${version}.tar.gz ${dizin}/${paket}/${name}-${version}.bps
	}

	# fonksiyonlar aşağıdaki sırayla çalışacaktır.
	
	initsetup #bu dosya içindeki fonksiyon (indirilmesi)
	setup #bpsbuild dosyasından gelen fonksiyon (derleme öncesi hazırlık)
	build #bpsbuild dosyasından gelen fonksiyon (derleme)
	package #bpsbuild dosyasından gelen fonksiyon (derlenen paketin dizine yüklenemesi)
	packageindex #bu dosya içindeki fonksiyon (dizine yüklelen paketin indexlenmesi)
	packagecompress #bu dosya içindeki fonksiyon (index.lst, derleme talimatı ve dizinin sıkıştırılmas)

Burada **readline** paketini örnek alarak **bpspaketle** dosyasının ve **bpsbuild** dosyasının nasıl hazırlandığı anlatıldı.
Diğer paketler için sadece hazırlanacak pakete uygun şekilde **bpsbuild** dosyası hazırlayacağız. **bpspaketle**  dosyamızda değişiklik yapmayacağız. Artık  **bpspaketle**  dosyası paketimizi oluşturan script **bpsbuild** ise hazırlanacak paketin bilgilerini bulunduran script doyasıdır.

.. raw:: pdf

   PageBreak
   
**Paket Yapma**
---------------

Bu bilgilere göre readline paketi nasıl oluşturulur onu görelim. Paketlerimizi oluşturacağımız bir dizin oluşturarak aşağıdaki işlemleri yapalım. Burada yine **readline** paketi anlatılacaktır.


.. code-block:: shell

	mkdir readline
	cd readline
	#readline için hazırlanan bpsbuild dosyası bu konuma oluşturulur ve içeriği readline için oluşturduğumuz bpsbuild dosyası bu konuma kopyalayın
	cd ..
	./bpspaketle readline # bpspaketle dosyamızın bu konumda olduğu varsayılmıştır ve parametre olarak readline dizini verilmiştir.

Komut çalışınca readline/readline-8.1.bps dosyası oluşacaktır. Aşağıda resimde nasıl yapıldığı gösterilmiştir. Burada anlatılan **bpspaketle** script dosyasını **/bin/** konumuna oluşturnuz ve **chmod 755 /bin/bpspaketle** komutuyla çalıştırma izni vermeliyiz. **bps** paket sistemi için yapılacak olan **bsppaketle, bpsupdate, bpskur, bpskaldir** scriptlerinide **/bin/** konumunda oluşturulmalı veya kopyalanmalı ve çalıştırma izni verilmeli.

.. image:: /_static/images/bpspaketle-2.png
  	:width: 600

Artık sisteme kurulum için ikili dosya, kütüphaneleri ve dizinleri barındıran paketimiz oluşturuldu. Bu paketi sistemimize nasıl kurarız? konusu **Paket Kurma** başlığı altında anlatılacaktır.

.. raw:: pdf

   PageBreak